Long đền là một bộ phận nhỏ nhưng có vai trò quan trọng trong các mối ghép cơ khí. Chúng thường được sử dụng để phân bổ lực siết, bảo vệ bề mặt tiếp xúc và giảm thiểu nguy cơ lỏng lẻo trong quá trình vận hành. Với nhiều loại long đền khác nhau, mỗi loại lại có một chức năng riêng biệt phù hợp với từng ứng dụng cụ thể. Trong bài viết này, Tời neo Bảo Tuấn và bạn sẽ cùng tìm hiểu về long đền là gì, công dụng của chúng và các loại long đền phổ biến nhất hiện nay.
Long đền là gì?
Long đền, còn được gọi là vòng đệm, miếng đệm hoặc long đền phẳng, là phụ kiện cơ khí có dạng đĩa tròn, vuông hoặc các hình dạng khác. Chúng được đặt giữa bu lông (hoặc vít) và đai ốc, hoặc giữa hai bề mặt tiếp xúc khác. Mục đích chính của long đền là bảo vệ bề mặt của các bộ phận được ghép nối, tránh hư hỏng hoặc biến dạng khi siết chặt đai ốc. Không chỉ vậy, long đền còn giúp phân phối đều lực siết chặt từ đai ốc, đảm bảo mối nối chắc chắn và ổn định hơn.
Cấu tạo của long đền
Long đền là một chi tiết kim loại có cấu tạo cực kỳ đơn giản. Chúng có hình dạng như một miếng kim loại tròn, dẹt có lỗ hoặc một miếng vuông có lỗ.
Đôi khi chúng ta cũng thấy hình răng cưa, có lỗ và khá mỏng. Nhìn chung, hình dạng của long đền sẽ phụ thuộc rất nhiều vào yêu cầu và tính chất công việc.
Tuy có cấu tạo đơn giản nhưng vì được sử dụng trong nhiều công việc khác nhau nên đối với mỗi công việc, long đền sẽ được thiết kế hình dạng và kích thước để đáp ứng các yêu cầu cụ thể.
Các loại long đền
- Long đền phẳng: là loại phổ biến nhất, được lắp trên đầu đai ốc hoặc cả đầu lục giác và đầu đai ốc của bu lông, có tác dụng ngăn ngừa hư hỏng xảy ra trên bề mặt kết nối giữa bu lông và thiết bị chịu lực, phân tán lực từ tải trọng sang bu lông.
- Vòng đệm cong: là loại phổ biến nhất sau vòng đệm phẳng, có tác dụng ngăn ngừa đai ốc rung do hoạt động của thiết bị khiến đai ốc bị lỏng khỏi bu lông.
- Vòng đệm khóa: ngăn ngừa bu lông bị siết chặt/nới lỏng trong quá trình rung lặp đi lặp lại.
- Vòng đệm vuông: phù hợp với các chi tiết lắp đặt theo yêu cầu.
Chất liệu chế tạo long đền
Long đền thường được sử dụng với một bộ bu lông và đai ốc, đặc biệt là khi chúng phải được sử dụng với bu lông neo móng. Các nhà sản xuất và nhà phân phối hiếm khi bán bu lông neo riêng lẻ, nhưng thường bán một bộ bu lông neo + đai ốc + vòng đệm.
Tùy thuộc vào yêu cầu của công việc cũng như vật liệu được sử dụng để sản xuất bu lông và đai ốc, vòng đệm sẽ được tính toán để sử dụng các vật liệu tương tự để sản xuất.
Vòng đệm thép không gỉ được làm từ các vật liệu thép không gỉ như: vòng đệm thép không gỉ 201; vòng đệm thép không gỉ 304; thép không gỉ 316.
Ngoài ra, long đền cũng được làm từ thép hợp kim như: CT3, SS400, Q325, C35, C45. Và khi sử dụng các loại thép trên để sản xuất, long đền sẽ cần được mạ bề mặt. Phương pháp mạ điện là phương pháp được sử dụng để xử lý bề mặt của long đền. Và đôi khi mạ kẽm nhúng nóng hoặc nhuộm nóng nếu long đền được sử dụng trong môi trường khắc nghiệt đòi hỏi độ bền cao.
Công dụng của long đền
Các loại long đền như long đền phẳng, long đền chống xoay hoặc long đền hình chén đều có những công dụng sau:
- Mở rộng diện tích tiếp xúc bề mặt của kết cấu, giúp phân phối lực giữa các chi tiết đều hơn.
- Ngăn ngừa trầy xước bề mặt các chi tiết lắp đặt.
- Siết chặt và thu hẹp khe hở trong mối nối giữa đai ốc và bu lông.
- Giảm khả năng nới lỏng theo thời gian của mối nối bu lông-đai ốc.
Cách lựa chọn và sử dụng long đền phù hợp
Việc lựa chọn long đền phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và độ bền của mối ghép cơ khí. Nếu chọn sai loại long đền, mối ghép có thể bị lỏng lẻo, giảm hiệu suất hoặc thậm chí hư hỏng trong quá trình vận hành. Dưới đây là những tiêu chí quan trọng giúp bạn chọn và sử dụng long đền hiệu quả.
Xác định kích thước và vật liệu phù hợp
Khi chọn long đền, trước tiên cần đảm bảo kích thước của long đền tương thích với đường kính của bulong hoặc đai ốc để phân bổ lực siết đồng đều. Long đền quá nhỏ có thể không đủ để bảo vệ bề mặt tiếp xúc, trong khi long đền quá lớn có thể làm giảm hiệu quả cố định.
Ngoài ra, vật liệu của long đền cũng rất quan trọng. Nếu làm việc trong môi trường khắc nghiệt, bạn nên chọn long đền bằng thép không gỉ hoặc thép mạ kẽm để chống ăn mòn. Nếu cần giảm ma sát hoặc dẫn điện tốt, long đền bằng nhôm hoặc đồng sẽ là lựa chọn phù hợp. Trong trường hợp cần hấp thụ rung động hoặc chống thấm nước, long đền cao su hoặc nhựa sẽ phát huy hiệu quả cao.
Chọn đúng loại long đền theo yêu cầu kỹ thuật
Mỗi loại long đền có chức năng riêng biệt, phù hợp với từng mục đích sử dụng:
- Long đền phẳng: Giúp phân bổ lực siết đồng đều, giảm áp lực lên bề mặt tiếp xúc, phù hợp cho hầu hết các mối ghép cơ khí.
- Long đền vênh: Được thiết kế để tạo độ đàn hồi, giúp chống lỏng mối ghép trong các ứng dụng có rung động.
- Long đền răng: Có các răng nhô ra giúp tăng độ bám chặt, thường được sử dụng để chống xoay bulong và đai ốc.
Lưu ý khi lắp đặt long đền
Sau khi chọn được long đền phù hợp, việc lắp đặt đúng cách cũng rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả sử dụng. Long đền cần được đặt đúng vị trí giữa bulong và bề mặt vật liệu, không bị nghiêng lệch.
Ngoài ra, tuyệt đối không sử dụng long đền đã bị méo mó, gỉ sét hoặc có dấu hiệu hư hỏng vì có thể ảnh hưởng đến độ chắc chắn của mối ghép. Đối với những hệ thống chịu rung động cao, có thể kết hợp long đền vênh hoặc long đền răng để tăng cường độ ổn định.
Kết luận
Long đền tuy có kích thước nhỏ nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và tăng độ bền của mối ghép cơ khí. Việc lựa chọn đúng loại long đền không chỉ giúp nâng cao hiệu suất làm việc mà còn đảm bảo an toàn cho hệ thống. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về long đền là gì và có thể ứng dụng hiệu quả trong thực tế.