Phanh thủy lực là một trong những hệ thống phanh phổ biến và quan trọng trong nhiều loại phương tiện giao thông cũng như máy móc công nghiệp. Với cơ chế hoạt động dựa trên áp lực chất lỏng, phanh thủy lực mang lại hiệu suất phanh mạnh mẽ và an toàn. Bài viết này Tời neo Bảo Tuấn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phanh thủy lực, từ đặc điểm cấu tạo đến những ưu điểm nổi bật của hệ thống này.
Phanh thủy lực là gì?
Phanh thủy lực là một bộ phận quan trọng của nhiều thiết bị. Nhiệm vụ chính của phanh thủy lực là tạo ra lực ma sát để hạn chế chuyển động.
Phanh thủy lực thường được lắp ở đầu trục của động cơ hoặc ở trục vào của hộp số. Khi lựa chọn phanh thủy lực, cần yêu cầu đường kính tang trống và mô men xoắn phù hợp với cơ cấu nâng. Đồng thời, đảm bảo tải không bị trôi khi nâng hoặc khi xảy ra tai nạn hoặc mất điện để đảm bảo an toàn cho người và thiết bị.
Trong trường hợp mô men xoắn phanh lớn, cần lắp nhiều phanh thủy lực hoạt động đồng thời hoặc kết hợp với các hệ thống phanh khác như phanh đĩa, phanh điện từ, phanh đuôi động cơ.
Cấu tạo của phanh thủy lực
Hệ thống lò xo nén: Có thể điều chỉnh áp suất để tăng mô men xoắn phanh
Guốc phanh được gắn vào má phanh. Má phanh có thể thay thế khi mòn. Đường kính má phanh từ 100mm đến 800mm
Bầu phanh: Bộ phận động cơ bơm dầu thủy lực để mở phanh khi hoạt động. Bầu phanh có chế độ làm việc liên tục, trung bình và nhẹ. Buồng phanh là bộ phận quan trọng nhất của phanh thủy lực, quyết định tần suất làm việc và độ bền.
Xem thêm bài viết:
Cấu tạo máy tời điện: Phân tích từng bộ phận và nguyên lý hoạt động
Tăng cuốn cáp: Công dụng và lợi ích trong thi công
Phân loại phanh thủy lực
Hiện nay phanh thủy lực có 2 loại phanh được sử dụng phổ biến nhất là phanh đĩa thủy lực và phanh điện thủy lực.
Phanh đĩa thủy lực
Đây là hệ thống phanh sử dụng lực đẩy thủy lực để tạo lực phanh cho thiết bị. Phanh đĩa thủy lực được coi là loại thiết bị cung cấp hiệu suất phanh mạnh mẽ mà không gây tiếng ồn cho máy. Đặc biệt, phanh đĩa thủy lực được làm bằng thép, giúp chúng có độ bền cao, ít bị hư hỏng và không cần bảo dưỡng thường xuyên.
Phanh điện thủy lực
Phanh điện thủy lực có khả năng điều chỉnh thời gian và tốc độ phanh, giúp quá trình phanh không bị giật cục, đảm bảo an toàn cho máy.
Phanh được thiết kế dạng khối liền khối nên không bị ảnh hưởng bởi tác động của môi trường khắc nghiệt.
Thời gian lắp đặt và chi phí nhanh hơn phanh đĩa thủy lực nên tiết kiệm được thời gian và giá thành sản phẩm. Tuy nhiên, thời gian giảm tốc và hiệu suất làm việc của phanh điện chậm hơn phanh đĩa thủy lực.
Xem thêm bài viết: Lắp đặt tời điện: Các bước thực hiện và những lưu ý quan trọng
Nguyên lý hoạt động của phanh thủy lực
Phanh thủy lực luôn hoạt động ở trạng thái thường đóng, má phanh siết chặt tang phanh nhờ hệ thống lò xo. Mô men phanh của mỗi loại phanh khác nhau nên tùy theo cơ cấu nâng hạ mà chọn loại phanh thủy lực phù hợp với tốc độ và tải trọng.
Buồng phanh hoạt động song song với động cơ chính (động cơ nâng hạ). Khi cấp điện cho cơ cấu nâng hạ, động cơ bơm thủy lực của phanh sẽ bơm dầu để mở phanh với áp suất dầu từ 80N.m đến 12.500N.m (cần kiểm tra lực đẩy của bộ đẩy thủy lực có quyết đoán và đủ mạnh không).
Tang phanh lắp trên trục động cơ chính mở ra giúp động cơ quay tự do. Khi ngắt điện động cơ, lực lò xo sẽ đóng má phanh, ôm chặt tang phanh trên trục động cơ giúp động cơ dừng lại. Trong trường hợp thiếu dầu hoặc rò rỉ phớt hoặc các bộ phận khác của buồng phanh, phải thay thế ngay buồng phanh.
Cách lắp phanh thủy lực
Phanh sẽ được lắp ở đầu trục động cơ hoặc lắp trên trục đầu vào của hộp số.
Người lắp đặt cần chú ý đến mô men phanh và đường kính tang trống sao cho tương thích với bộ phận nâng để tải không bị trôi khi hệ thống nâng hoặc phát sinh một số sự cố trong quá trình vận hành.
Đối với mô men phanh thủy lực lớn, sẽ lắp thêm các phanh khác để hỗ trợ vận hành, cùng với phanh đĩa và phanh đuôi động cơ.
Khi lắp phanh, hãy luôn nhớ mở phanh để quá trình truyền động luôn diễn ra trơn tru và liên tục.
Không lắp sai hoặc làm khe hở má phanh không đều vì sẽ gây khó khăn khi vận hành, thậm chí một số hệ thống còn bị chập mạch và nổ.
Hướng dẫn điều chỉnh phanh thủy lực
Bước 1: Nới lỏng lò xo hết mức có thể, sau đó xoay thanh kéo để phanh ở trạng thái đóng.
Bước 2: Xoay đế trục đẩy của buồng phanh để nâng lên dần khi hành trình nâng đạt đến chiều dài H1 (xem bảng thông số phanh thủy lực), sau đó hoàn tất việc điều chỉnh hành trình làm việc. Sau đó, má phanh dần mòn, hành trình làm việc tăng lên, khiến chiều dài H1 giảm dần. Khi giảm H1 xuống mức thấp nhất, cần phải điều chỉnh phanh từ đầu.
Bước 3: Điều chỉnh mô-men xoắn phanh: Nới lỏng vít đầu vuông 6 của thanh kéo lò xo, xoay vít 7 để lò xo đạt đến chiều dài lắp ráp yêu cầu trên nhãn phanh, sau khi điều chỉnh, siết chặt vít 6 và 7.
Bước 4: Điều chỉnh khoảng cách trở lại của má phanh: Khi má phanh mở ra, hãy điều chỉnh ppcs 1 sao cho độ mở ở cả hai bên bằng nhau và siết chặt lại, nếu được trang bị tấm kết nối trái và phải bằng nhau. Khi vặn vít 2, hãy vặn chặt vừa phải để má phanh và phanh có thể tự động chọn vị trí.
Kết luận
Phanh thủy lực không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi vận hành phương tiện mà còn thể hiện ưu thế vượt trội về hiệu suất phanh. Việc nắm vững cấu tạo và nguyên lý hoạt động của phanh thủy lực sẽ giúp bạn lựa chọn, bảo dưỡng và sử dụng hệ thống này hiệu quả hơn. Hy vọng bài viết đã mang đến những thông tin hữu ích cho bạn.